Door Simon Jansen
17 december 2024
Bepalen van kritische spareparts: Hoe doe je dat?
Tijdens een routinecontrole in de fabriek ontdek je dat een essentieel machineonderdeel tekenen van slijtage vertoont. De leverancier meldt dat het reserveonderdeel pas over enkele maanden geleverd kan worden. Paniek slaat toe: een defect onderdeel betekent stilstand van de hele productie. Dit maakt duidelijk hoe belangrijk het is om te weten welke reserveonderdelen je altijd op voorraad moet hebben. Maar hoe maak je die keuzes? Dat is de kern van het vraagstuk rondom kritische spareparts.
De uitdaging: balans vinden tussen kosten en zekerheid
In veel bedrijven liggen magazijnen vol reserveonderdelen, variërend van eenvoudig grijpvoorraadmateriaal zoals bouten en moeren, tot complexe en kostbare machineonderdelen. Hoewel deze voorraad een gevoel van zekerheid geeft, brengt het ook aanzienlijke kosten met zich mee. Denk aan opslagruimte, kapitaalbeslag en het risico op veroudering van onderdelen die uiteindelijk nooit gebruikt worden.
Maar alles op voorraad houden is simpelweg onhaalbaar. Tegelijkertijd wil je niet zonder een essentieel onderdeel zitten als een storing optreedt. Dit spanningsveld tussen kostenbeheersing en operationele zekerheid maakt het cruciaal om onderscheid te maken tussen verschillende typen spareparts.
Hier komt het concept van kritische spareparts in beeld. Deze onderdelen hebben direct impact op productiecontinuïteit: het ontbreken ervan kan leiden tot hoge stilstandskosten. Het identificeren van deze onderdelen en het maken van een doordachte keuze vereist een gestructureerde aanpak.
Identificeer kritische installaties
Begin met het in kaart brengen van installaties die essentieel zijn voor de productiecontinuïteit. Analyseer welke systemen bij uitval de hoogste stilstandskosten hebben en welke reserveonderdelen deze bevatten. Deze inventarisatie vormt de basis voor verdere stappen.
Maak onderscheid tussen hoge en lage omloop spareparts
Reserveonderdelen zijn niet allemaal gelijk. Hoge omloop spareparts, zoals kleppen of filters, zijn vaak klein en veelgebruikt. Hier draait het vooral om de hoeveelheid voorraad. Lage omloop spareparts, zoals motoren of sensoren, zijn complexer en duurder. Deze vragen om een strategische analyse om te bepalen of ze op voorraad moeten zijn.
Beoordeel impact van falen, faalkans en levertijd
Analyseer de impact van falen per onderdeel. Wat zijn de kosten van stilstand? Hoe groot is de kans op falen, wat is de levertijd en hoe lang duurt het om het onderdeel te vervangen? Onderdelen met een lange levertijd zullen extra belangrijk zijn om kritisch naar te kijken.
Bepaal de faalkans na preventief onderhoud
Preventief onderhoud kan de faalkans van onderdelen aanzienlijk verlagen. Evalueer hoe groot het resterende risico is na het uitvoeren van onderhoud, zodat je een goed onderbouwde beslissing kunt nemen over het al dan niet opnemen van een reserveonderdeel in de voorraad.
Maak de businesscase
Bereken de voorraadkosten en vergelijk deze met de stilstandskosten die veroorzaakt worden door levertijden. Dit helpt je bepalen of het economisch verantwoord is om het onderdeel op voorraad te nemen.
Conclusie
Het bepalen van kritische spareparts is essentieel voor bedrijven die een balans willen vinden tussen kostenbeheersing en operationele zekerheid. Het proces helpt om inzicht te krijgen in welke reserveonderdelen onmisbaar zijn voor de productiecontinuïteit en welke onderdelen verantwoord kunnen worden uitgesloten van de voorraad. Door een gestructureerde aanpak wordt het mogelijk om weloverwogen keuzes te maken, stilstand te minimaliseren en tegelijkertijd onnodige voorraadkosten te vermijden.
Binnen Previx is deze analyse een integraal onderdeel van het FMECA-proces (Failure Mode, Effects, and Criticality Analysis). De software ondersteunt bedrijven bij het identificeren van kritische spareparts door faalkansen, stilstandskosten, levertijden en voorraadkosten inzichtelijk te maken. Dit maakt het eenvoudig om een goed onderbouwde businesscase op te stellen en tegelijkertijd de betrouwbaarheid van productieprocessen te waarborgen.